Η πρώτη συνεδρία, θεωρείται μια από τις πιο βασικές, καθώς αποτελεί μια γνωριμία και μια εισαγωγή στο ζήτημα που απασχολεί τον πελάτη. Στόχος είναι, να ληφθούν όλες εκείνες οι πληροφορίες, ώστε να εξηγήσει ο ψυχολόγος τι συμβαίνει αλλά και να οργανώσει, το πώς θα συμβουλεύσει στην πορεία, τον άνθρωπο που έχει απέναντί του, σχεδιάζοντας μια εξατομικευμένη θεραπευτική παρέμβαση καθώς και λαμβάνοντας υπόψη του, πιθανά ευαίσθητα σημεία που εντοπίστηκαν.

Επομένως, στην εισαγωγή αυτή, που λέγεται “λήψη ιστορικού”, συλλέγονται πληροφορίες για τη ζωή, τα βιώματα του θεραπευόμενου, καθώς περιγράφεται λεπτομερώς και το βασικό αίτημα επίσκεψης. Σε περίπτωση συμβουλευτικής παιδιών και εφήβων, το ιστορικό λαμβάνεται από τους γονείς, για τα παιδιά. Η όλη διαδικασία καθοδηγείται από τον ειδικό μέσω ερωτήσεων, παίρνοντας τη μορφή μιας απλής συζήτησης και συχνά στο τέλος, χορηγούνται ορισμένες κλίμακες.

Να σημειωθεί ότι, πέρα από τη σπουδαιότητα της λήψης ιστορικού για τον ειδικό, έχει αποδεχθεί ιδιαίτερα χρήσιμη και για τον πελάτη, καθώς τον βοηθάει να οργανώσει τη σκέψη του, αλλά και να κάνει συσχετίσεις, που θα τον οδηγήσουν σε μια πρώτη διέξοδο του θέματός του.

Κατά την λήψη ιστορικού συλλέγονται πληροφορίες από τους γονείς σχετικά με το τρέχον ζήτημα, την ανάπτυξη, τα βιώματα και το περιβάλλον διαβίωσης του παιδιού. Οι πληροφορίες αυτές, σε συνδυασμό με την αξιολόγηση και παρατήρηση του ψυχολόγου κατά το ραντεβού που θα ακολουθήσει με το παιδί, θα οδηγήσουν στην καλύτερη κατανόησή του, καθώς και στον σχεδιασμό μιας εξατομικευμένης παρέμβασης για την οικογένεια.

Τόσο η πρώτη, όσο και οι επόμενες συνεδρίες, έχουν διάρκεια, 60 λεπτά. Αυτός ο χρόνος, έχει φανεί, ότι είναι αρκετός, ώστε ο θεραπευόμενος, να εισάγει αλλά και να ε\επεξεργαστεί, με τον ψυχολόγο, ένα ζήτημα που θα επιλεχθεί. Η πολύ παραπάνω ώρα, θα μπορούσε να προκαλέσει σύγχυση, λόγω της πληθώρας πληροφοριών, και τελικώς να μην αποδειχθεί το ίδιο θεραπευτική.

Τόσο η πρώτη, όσο και οι επόμενες συνεδρίες, έχουν διάρκεια, 60 λεπτά. Αυτός ο χρόνος, έχει φανεί, ότι είναι αρκετός, ώστε ο θεραπευόμενος, να εισάγει αλλά και να ε\επεξεργαστεί, με τον ψυχολόγο, ένα ζήτημα που θα επιλεχθεί. Η πολύ παραπάνω ώρα, θα μπορούσε να προκαλέσει σύγχυση, λόγω της πληθώρας πληροφοριών, και τελικώς να μην αποδειχθεί το ίδιο θεραπευτική.

Συνήθως, κατά τη διάρκεια των 50 λεπτών, πραγματοποιείται μια παραγωγική συζήτηση, όπου εισάγονται και επεξεργάζονται και νέα ζητήματα, ενώ στα τελευταία 10 λεπτά, συνήθως, γίνεται ανακεφαλαίωση, των όσων ειπώθηκαν.

Ωστόσο, το χρονικά αυτά όρια, μπορεί να μεταβληθούν σε περιπτώσεις που κρίνεται απαραίτητο, καθώς και ανάλογα το είδος της θεραπείας που εφαρμόζεται.

Ένας ψυχολόγος έχει πολλαπλούς ρόλους, που αφορούν διάφορες πτυχές της ζωής του ανθρώπου, καθώς και ποικίλες καταστάσεις. Κατά κύριο λόγο, διευκολύνει την επίτευξη ισορροπίας σε προσωπικό, κοινωνικό, οικογενειακό και επαγγελματικό επίπεδο, βοηθά το άτομο να ξεπεράσει δυσκολίες και αδιέξοδα, να χαράξει νέες πορείες και να λάβει αποφάσεις.

Οι πιο βασικοί από τους επιμέρους ρόλους που μπορεί να λάβει είναι:

α) ο θεραπευτικός, αποκατάστασης ή επανένταξης: Πρόκειται για τον πιο συνήθη ρόλο. Περιλαμβάνει τη βοήθεια του ατόμου που βιώνει μια άμεση δυσκολία ή έχει εγκλωβιστεί, καιρό, σε μια επιζήμια κατάσταση και το καθιστά δυνατό να βρει λύση, να απεγκλωβιστεί, να βρει ξανά τον εαυτό του και να ανακτήσει το χαμένο έδαφος.

β) ο προληπτικός: Πολλές φορές δεν είναι απαραίτητο να μας έχει συμβεί κάτι για να νιώσουμε ότι έχουμε την ανάγκη στήριξης… Με την προληπτική συμβουλευτική, ο ψυχολόγος προετοιμάζει κατάλληλα το άτομο, ώστε να παρακάμψει μια πιθανή μελλοντική δυσκολία που πρόκειται να αντιμετωπιστεί στο μέλλον, ή που ανησυχεί, ότι σε περίπτωση που έρθει, δεν θα είναι σε θέση να διαχειριστεί.

και

γ) ο εξελικτικός: Σε αυτή την περίπτωση, ο ψυχολόγος βοήθα άτομα, που θέλουν να σχεδιάσουν το μέλλον τους ή να χαράξουν μια διαφορετική πορεία. Κατ’ ουσίαν, δείχνει στο άτομο, πώς να εκμεταλευτεί τις δυνατότητές του και να ρυθμίσει τις αδυναμίες του, ώστε να επιτύχει στο μέγιστο, τις προσδοκίες του. Σαφώς, στη διαδικασία αυτή, λαμβάνονται υπόψη, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ατόμου και οι παρελθούσες εμπειρίες του.

Είναι σημαντικό να διασαφηνιστεί, ότι ο ψυχολόγος δεν αποφασίζει για λογαριασμό του θεραπεύομενου, ούτε και τον διευθύνει. Αντιθέτως, τον καθοδηγεί, ώστε να αναγνωρίσει ο ίδιος, τις δυναμικές του, τον τρόπο επίλυσης των δυσκολιών του και έτσι να κινητοποιηθεί κατάλληλα.

Ένας ψυχολόγος έχει πολλαπλούς ρόλους, που αφορούν διάφορες πτυχές της ζωής του ανθρώπου, καθώς και ποικίλες καταστάσεις. Κατά κύριο λόγο, διευκολύνει την επίτευξη ισορροπίας σε προσωπικό, κοινωνικό, οικογενειακό και επαγγελματικό επίπεδο, βοηθά το άτομο να ξεπεράσει δυσκολίες και αδιέξοδα, να χαράξει νέες πορείες και να λάβει αποφάσεις.

Οι πιο βασικοί από τους επιμέρους ρόλους που μπορεί να λάβει είναι:

α) ο θεραπευτικός, αποκατάστασης ή επανένταξης: Πρόκειται για τον πιο συνήθη ρόλο. Περιλαμβάνει τη βοήθεια του ατόμου που βιώνει μια άμεση δυσκολία ή έχει εγκλωβιστεί, καιρό, σε μια επιζήμια κατάσταση και το καθιστά δυνατό να βρει λύση, να απεγκλωβιστεί, να βρει ξανά τον εαυτό του και να ανακτήσει το χαμένο έδαφος.

β) ο προληπτικός: Πολλές φορές δεν είναι απαραίτητο να μας έχει συμβεί κάτι για να νιώσουμε ότι έχουμε την ανάγκη στήριξης… Με την προληπτική συμβουλευτική, ο ψυχολόγος προετοιμάζει κατάλληλα το άτομο, ώστε να παρακάμψει μια πιθανή μελλοντική δυσκολία που πρόκειται να αντιμετωπιστεί στο μέλλον, ή που ανησυχεί, ότι σε περίπτωση που έρθει, δεν θα είναι σε θέση να διαχειριστεί.

και

γ) ο εξελικτικός: Σε αυτή την περίπτωση, ο ψυχολόγος βοήθα άτομα, που θέλουν να σχεδιάσουν το μέλλον τους ή να χαράξουν μια διαφορετική πορεία. Κατ’ ουσίαν, δείχνει στο άτομο, πώς να εκμεταλευτεί τις δυνατότητές του και να ρυθμίσει τις αδυναμίες του, ώστε να επιτύχει στο μέγιστο, τις προσδοκίες του. Σαφώς, στη διαδικασία αυτή, λαμβάνονται υπόψη, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ατόμου και οι παρελθούσες εμπειρίες του.

Είναι σημαντικό να διασαφηνιστεί, ότι ο ψυχολόγος δεν αποφασίζει για λογαριασμό του θεραπεύομενου, ούτε και τον διευθύνει. Αντιθέτως, τον καθοδηγεί, ώστε να αναγνωρίσει ο ίδιος, τις δυναμικές του, τον τρόπο επίλυσης των δυσκολιών του και έτσι να κινητοποιηθεί κατάλληλα.

Πολλές φορές, οι άνθρωποι ερχόμαστε σε αδιέξοδα, αντιμετωπίζουμε αναπάντεχες καταστάσεις και βιώνουμε έντονα συναισθήματα, με αποτέλεσμα να μην ξέρουμε, πώς να δράσουμε. Ο ψυχολόγος, λαμβάνοντας υπόψη το χαρακτήρα, τα βιώματά μας και την ιδιαίτερη φάση που περνάμε, σκεπτόμενος αντικειμενικά και ήρεμα, θα μας βοηθήσει να βρούμε το διέξοδο, από τη δυσκολία που βιώνουμε, αλλά και θα μας διδάξει τον τρόπο να ρυθμίζουμε αντίστοιχες καταστάσεις στο μέλλον…

Συνήθως, η επίσκεψη σε ένα ψυχολόγο συνδέεται με την ανάγκη για κάποια αλλαγή ή την αντιμετώπιση μιας απροσδόκητης δυσάρεστης συνθήκης. Επομένως, είναι απολύτως φυσιολογικό, να παρατηρείται ένας δισταγμός και μια τάση για αναβολή της επίσκεψης.

Οι περισσότεροι άνθρωποι, νιώθουν ότι χρειάζεται να καταβάλλουν τεράστια προσπάθεια για να αλλάξουν μια ανεπιθύμητη κατάσταση, με αποτέλεσμα να παραιτούνται και έτσι να βουλιάζουν όλο και περισσότερο στο πρόβλημά τους. Νιώθουν αβοήθητοι και πιστεύουν, ότι δεν πρόκειται ποτέ να υπάρξει λύση…

Αρκεί όμως να σκεφτούμε, ότι η προσπάθεια να υπομένουμε μια κατάσταση, είναι τελικά πολύ μεγαλύτερη, από την προσπάθεια να την αλλάξουμε…

Οι τομείς που συνήθως αξιολογεί ένας ψυχολόγος, είναι ο κοινωνικός, ο συμπεριφορικός, ο γνωστικός και ο συναισθηματικός. Επομένως, μια ενδεικτική ηλικία είναι από τα τρία έτη και έπειτα, ώστε να έχουν κατακτηθεί κάποια βασικά ορόσημα, στον κάθε ένα από τους προαναφερόμενους τομείς. Ωστόσο, σε περίπτωση, που ο γονιός, εντοπίζει, κάποια σημαντική αναπτυξιακή καθυστέρηση, οφείλει να μεριμνήσει και νωρίτερα, και συγκεκριμένα γύρω στα δυο έτη.

Η έννοια ψυχολόγος είναι άγνωστη σε πολλά παιδιά. Συνήθως, συνδέουν την επίσκεψη στον ψυχολόγο με την επίσκεψη στο ιατρό. Επομένως, θα ήταν καλό, πρωτίστως, να εξηγήσουμε στο παιδί μας, τι είναι ο ψυχολόγος και δευτερευόντως να του αναφέρουμε με ειλικρίνεια και όσο πιο απλά λόγια γίνεται, το λόγο της επίσκεψής μας.

Ωστόσο, ο τρόπος ανακοίνωσης διαφέρει ανάλογα με την ηλικία του παιδιού και την προσωπικότητά του. Επομένως, αυτό το θέμα μπορεί να συζητηθεί και στο πρώτο ραντεβού με τον ψυχολόγο, ώστε να γίνει πιο εξατομικευμένα και να προετοιμαστούν κατάλληλα οι γονείς, για τυχόν ερωτήσεις που μπορεί να τους απευθύνει το παιδί.

Η συχνότητα καθώς και ο αριθμός των συνεδριών, δεν είναι προκαθορισμένα. Μεταβάλλονται, ανάλογα με το αίτημα, τον συμβουλευόμενο, τη μορφή ψυχοθεραπείας που επιλέγεται, καθώς και την πορεία του τελευταίου στη θεραπεία.

Οι ψυχολόγοι, οφείλουν να τηρούν ένα συγκεκριμένο κώδικα δεοντολογίας, ο οποίος περιλαμβάνει και την τήρηση του απορρήτου. Αυτό, σημαίνει ότι διατηρούν αυστηρά απόρρητες, τις πληροφορίες που τους κοινοποιούνται, κατά τη διάρκεια των συνεδριών.

Άρση του απορρήτου, συμβαίνει μόνο σε περιπτώσεις, όπου θεωρείται ότι κινδυνεύει άμεσα, η σωματική ακεραιότητα του ατόμου και συνήθως προηγείται η ενημέρωσή και γραπτή συγκατάθεση του ίδιου του θεραπευόμενου.

Τα μεγαλύτερα παιδία και οι έφηβοι, όπως και οι ενήλικες εξασφαλίζονται από την τήρηση του απορρήτου και αυτό σημαίνει ότι, οι πληροφορίες που συλλέγονται από τον ψυχολόγο κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, δεν κοινοποιούνται απαραίτητα στους γονείς. Συνήθως, συζητείται με το παιδί τι επιθυμεί να μεταφερθεί και ο ψυχολόγος κινείται σε αυτά τα πλαίσια.

Οι  πληροφορίες ωστόσο, που συλλέγονται από το παιδί, λαμβάνονται υπόψη στη συμβουλευτική με τους γονείς, ώστε να τους δοθούν κάποιες κατευθυντήριες γραμμές και να συμβάλλουν σε μια αποτελεσματικότερη οικογενειακή θεραπεία.

Για να απαντήσει κανείς, έχει σημασία να σκεφτεί πότε γίνεται η διακοπή καθώς και το ζήτημα που οδήγησε το θεραπεύομενο να διακόψει τη συνεργασία με το θεραπευτή του. Συχνά, όταν διακόπτεται μια θεραπεία προ του καθορισμένου, σημαίνει ότι δεν θα έχει ολοκληρωθεί ο κύκλος της, άρα και δεν θα έχουν επιτευχθεί οι σκοποί της.

Οι λόγοι που συχνά οδηγούν τους θεραπεύομενους να διακόπτουν ποικίλουν… Μπορεί να είναι δυσαρέσκεια με το θεραπευτή, οικονομική στενότητα, αλλαγή του προγράμματος και άρα πίεση χρόνου ή αίσθηση ότι δεν το έχουμε πια ανάγκη. Σε αρκετές περιπτώσεις, μπορεί να νιώθουμε τη θεραπευτική πορεία στάσιμη. Τότε είναι καλό να το θέτουμε σαν ζήτημα στον θεραπευτή μας. Πολλές φορές, επίσης, μπορεί να μας τρόμαξε ή να μας δυσαρέστησε κάτι που αναδύθηκε κατά τη θεραπευτική διαδικασία. Τότε όμως είναι, που ερχόμαστε ουσιαστικά αντιμέτωποι με τον εαυτό μας και που αρχίζουμε να κάνουμε ουσιαστική δουλειά. Για αυτό και έχει νόημα να το αντέξουμε και με την καθοδήγηση του θεραπευτή μας, να πάμε παρακάτω.

Σημασία έχει, σε κάθε περίπτωση απρογραμμάτιστης διακοπής, το άτομο να είναι πρόθυμο να επαναπροσδιορίζει τη θεραπευτική διαδικασία, όταν νιώθει έτοιμο ή αναγνωρίσει την ανάγκη.